Een depressie is een aandoening die valt onder de 'stemmingsstoornissen'.
Er is sprake van een depressieve stemming als er gedurende een langere periode een niet normale somberheid en/of lusteloosheid bestaat. Deze depressieve stemming bestaat meer dan twee weken.

De somberheid of lusteloosheid gaat vaak samen met verlies van interesse, van levenslust of plezier. Daarnaast kunnen de volgende klachten voorkomen: slaapstoornissen, vermoeidheid, concentratieproblemen, gewichtsveranderingen en / of gedachten over de dood.

Somberheid (depressieve klachten) is eigenlijk een normale emotie na het ontstaan van niet aangeboren hersenletsel en kan passen bij een verwerkingsprobleem. Het leven is immers totaal veranderd en het toekomstperspectief valt in duigen.

Depressie door verlies van gezondheid

Het leven kan na hersenletsel compleet anders zijn. Dit is vaak moeilijk om te accepteren. Iemand moet misschien in een rolstoel verder, kan niet meer naar huis of kan zijn werk niet meer doen. Het uiterlijk kan fors veranderd zijn met een halfzijdige verlamming en gezichtsuitdrukkingen kunnen intens veranderd zijn.

Als iemand zich niet meer kan uiten, niet meer kan praten door de afasie kan dat een belangrijke rol spelen. Dat kan zo frustrerend zijn. Apraxie, kan net zo frustrerend zijn dat je niet meer weet hoe je moet aankleden en je onderbroek over je lange broek aantrekt en beseft dat het niet goed is, maar hoe moet het dan?

Deze verlieservaringen kunnen leiden tot veel verdriet, dat vergelijkbaar is met rouwen. Dat wordt levend verlies genoemd: iemand leeft nog maar er is rouwen om wat verloren is gegaan. Iemand kan dan depressief worden.
Een depressie brengt veel psychisch lijden met zich mee. Ook het lichamelijk functioneren verslechtert erdoor.
Feitelijk is het somber worden een gezonde reactie op een heftige en ingrijpende gebeurtenis. Zo gaat het met een verwerkingsproces.

Depressie door de plek van het letsel in de hersenen en de neurobiologische factoren

Depressie kan voorkomen als direct gevolg van de locatie van het letsel in de hersenen. Zo lijken mensen met letsel in de linkerhersenhelft iets meer kans op een depressie te hebben. Hoewel dat kan verschillen voor mensen die linkshandig zijn. Denk bijvoorbeeld ook aan letsel in de hippocampus (zeepaardje), hypofyse, epifyse (pijnappelklier) of in de kleine hersenen.
Er zijn studies die deze 'laesielocatie-theorie' weerspreken (Laesie = letsel. Locatie = gebonden aan een specifiek hersengebied).

Er kunnen namelijk ook bloedvatgerelateerde oorzaken zijn (vasculaire oorzaken) en neurobiologische factoren die een rol kunnen spelen. Bijvoorbeeld en serotoninetekort of de 'cerebrale immuunactivatie en ontsteking factor' (cytokinehypothese). Hierover kunt u lezen op de derde PDF op de pagina neuropsychiatrische gevolgen.


Bij 20-50% van de mensen met een beroerte komt een depressie in het eerste jaar voor. Depressie is daarmee het meest voorkomende 'neuropsychiatrische syndroom' na een beroerte. Dat wordt dan een post-stroke-depressie (PSD) genoemd.

Bij 25% van de mensen met traumatisch hersenletsel komt dat ook in het eerste jaar voor. Van de andere oorzaken van hersenletsel zijn nog geen cijfers bekend.

Toch is het noodzakelijk onderscheid te maken tussen een depressie en depressieve kenmerken. Mensen met hersenletsel scoren vaker hoog op een korte 'test voor depressie', omdat ze moe zijn en minder initiatief nemen, aan concentratieverlies lijden of een veranderd slaappatroon hebben. Dat kunnen pure gevolgen van het hersenletsel zijn, maar zegt nog niets over de stemming. Let op neurofatigue is anders dan gewoon moe zijn.
En korte test die veel gebruikt wordt is de 4DKL test https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/depressie

Overbelast zijn

Depressie door overbelasting en het onder druk staan door overbelasting veel voor bij mensen met hersenletsel. Veel mensen met hersenletsel hebben een beperkte belastbaarheid en belanden daardoor vaker in een burn-out. Misschien is de wil er nog maar ze kúnnen eenvoudig niet meer.

Hier is het zo belangrijk om de belastbaarheid af te stemmen op de belasting
Zie onder andere onze pagina https://www.hersenletsel-uitleg.nl/ermee-omgaan/omgaan-met-moeheid-na-nah

Er zijn verschillende strategieën om de balans tussen inspanning en ontspanning te vinden. We bespreken op drie pagina's de:

• PRET-strategie
• De lege accu theorie
• De lepeltheorie voor NAH

Moeite met het aansturen van spieren (ataxie) en depressieve gevoelens